با بچه ها در مهاجرت چه کنیم؟

یاران قدیمی تر خانه کجاست همیشه از من شنیده اند که مهاجرت را به زلزله ی عظیم تشبیه میکنم؛ به این معنی که تمامی زوایای شخصیتی، هویتی، محیطی و فرهنگی هر مهاجر را زیر و رو کرده و مخصوصا در پنج سال اول بسیار چالش برانگیز است. این چالش به خصوص زمانی که تنها نیستید، بیشتر می شود چرا که هر والد نه تنها با تغییرات محیطی و روانی شخصی خود در حال دست و پنجه نرم کردن است، بلکه وظیفه ی مواظبت و کنترل شرایط را به نحو بهینه برای کودک خود نیز که در حال تجربه ی این تغییرات هست را دارد.

آماده کردن کودک برای شرایط متفاوت مهاجرت برای سلامت روان او اهمیت زیادی دارد و به شروع بهتر زندگی در کشور جدید کمک می کند؛لذا اولین قدم برای بهینه کردن شرایط فرزندانمان در طول مهاجرت آگاهی ما از اثرات و تبعات روانی آن در گروههای مختلف سنی هست که امروز به آن میپردازیم:

تبعات روانی مهاجرت در نوزادان و نوپایان:

مهاجرت در این سن هیچ گونه تبعات منفی روانی بر کودک ندارد. کودکان بسیار کوچک، کمتر از ۵ سال، هنوز به طور کامل به خانواده وابسته اند. مهاجرت با کودک در این سن، مشکل قابل توجهی را برای خانواده و فرزند ایجاد نمی کند، زیرا کودک هنوز به فردیت نرسیده است. در کودکانی که رابطه نزدیکی با پدربزرگ یا مادربزرگ خود دارند، دلتنگی برای عزیزان حتی در این سن هم دیده می شود، اما استفاده از تکنولوژی مانند اسکایپ، زوم و فراهم کردن تماس تصویری برای کودک می تواند به رفع دلتنگی و تطابق سریع تر کودک با شرایط جدید کمک کند.

تبعات روانی مهاجرت در سن مهدکودک تا ۱۲ سالگی:

مهاجرت در این سن از نظر یادگیری زبان جدید با چالش های زیادی رو به رو نیست. تحقیقات نشان می دهد که یادگیری زبان دوم در سن نوپایان تا ۱۲ سالگی سریع انجام می گیرد. همچنین تطابق با شرایط جدید در این سن راحت تر انجام می شود. با این حال در حدود سن ۸ سالگی، کودک در حال شکل دهی به »خود« است. هر چند کودک هنوز به واحد خانواده وابسته است اما در حال شکل دهی به علایق، ترس ها و احساسات خود است. از سوی دیگر، کودک در حال شکل دهی به روابط دوستی است. به همین دلیل، برای مهاجرت با کودک در این سن باید انتظار شکایت و بی علاقگی بیشتری را داشت. برای مهاجرت با کودک بین ۸ تا ۱۲ سال، با او درباره آینده پیش رو صحبت کنید. جزئیات بیشتری از سبک زندگی آینده خانواده در اختیار او قرار دهید. به او کمی احساس قدرت و کنترل دهید و در مورد برخی مسائل از او نظرخواهی کنید، مانند وسایلی که می خواهد با خود بیاورد، نحوه چیدمان اتاق جدید، یا حتی انتخاب بین چند مدرسه خوب خارجی و برخی دیگر. در این سن کودک برای دوستان خود دلتنگی می کند. زمان بیشتری را به او اختصاص دهید و سعی کنید از طریق رسانه های اجتماعی ارتباط او را با دوستان قدیمی اش حفظ کنید. در عین حال، با ثبت نام در کلاس های جدید، به تطابق او با جامعه جدید کمک کنید.

برای پیشگیری از تبعات روانی مهاجرت در کودکی و بروز افسردگی در آنها، با فرزند خود در مورد انتظاراتش صحبت کنید. به او اطمینان دهید که به صورت خانوادگی می توانید چالش های پیش رو را حل کنید. به عالوه از یک مشاور نیز می توانید برای کمک به آرامش ذهنی فرزند خود و رفع تردیدهای او کمک بگیرید. مهاجرت در این سن برای فرزند شما ماجراجویی خوبی خواهد بود.

و در نوجوانان:

شاید یکی از سخت ترین دوره های سنی برای مهاجرت، نوجوانی باشد. در این سن اگر والدین به قدر کافی با فرزند خود درباره مهاجرت صحبت نکنند و او را در اتفاقات مشارکت ندهند، باید منتظر دلخوری و لحظات دشوار زیادی باشند. نوجوانان خود را یک فرد بالغ می دانند. از این رو، پیش بینی عکس العمل آنها نسبت به مهاجرت دشوار است. برخی با آن بسیار راحت برخورد می کنند و برخی دیگر از آن یک غول ترسناک می سازند. نوجوان شما در این سن، قادر به درک این نکته هست که سکونت در کشور جدید با فرصت های بهتری همراه است، اما در عین حال مسائلی مانند ارتباط عمیق با گروه های دوستی، عدم آشنایی با زبان دوم، شوک فرهنگی و ایجاد شبکه دوستی و اجتماعی در آنها تردید ایجاد می کند. به عنوان والدین مهاجر، باید همواره بر جنبه های مثبت کل این روند تمرکز داشته باشید و در برابر تردیدها، سوالات و حتی تسلیم شدن های فرزند خود صبور باشید.

در این دوره انتظار می رود که به فرزند خود به طور فعال گوش دهید و پاسخی برای تمام سواالت او داشته باشید. او را در نگرانی رها نکنید و به او نگویید »خودت خواهی فهمید!« یا »خودت تجربه می کنی«. از سوی دیگر، سطح هوش اجتماعی و عاطفی فرزند شما در واکنش او به مسئله مهاجرت تاثیرگذار خواهد بود. برای یک نوجوان توان خواه ۱۵ ساله، همین که در هر جایی از دنیا با والدینش باشد کافی است. اما مهاجرت برای نوجوانی که شبکه دوستی گسترده ای دارد و عالیق خاصی در او شکل گرفته است دشوارتر است. برای پیشگیری از تبعات روانی مهاجرت در کودکی و نوجوانی ، نحوه خداحافظی با دوستان و وطن، حفظ ارتباط با عزیزان، نحوه تطبیق پذیری در کشور جدید، مرکز آموزشی جدید، و یافتن مکان های تفریحی همسو با علایق پیشین فرزند شما اهمیت زیادی دارند

چه کنیم که فرزند ما مهاجرت آسانتری داشته باشد؟

هر چه والدین با فرهنگ و زبان کشور مقصد آشناتر باشند، هر چه هدف های بعد از مهاجرت برای شخص خود را مشخص تر بچینند، و هر چه واقعبینانه تر به چرخه روانی مهاجرت تسلط داشته باشند، از لحاظ روانی آمادگی فردی بالاتری را برای مواجه شدن با مشکلات و چالش های پنج سال اول را داشته، و به همین خاطر توانایی بهتر مراقبت از فرزند خود و ساختن محیط دوستانه و بهتری برای جا افتادن فرهنگی وی خواهند داشت.

سخن آخر: به خودتان برسید! اهداف مهاجرت خود را مشخص کنید و برنامه ای به جز آینده فرزندان خود برای زندگی جدید خودتان داشته باشید! چرا که فرزندی شاد و سالم بزرگ خواهد شد که والدینی هدف مند، شاد و سالم از لحاظ روانی داشته باشد.

اگر کمک خواستید، ما هستیم!

قسمت های مربوطه ی پادکست ما در ارتباط با موضوع وبلاگ امروز را از لینک های زیر پیدا کنید:

• یادگیری فرهنگ جدید بعد از مهاجرت

• احساس تعلق ساختن بعد از مهاجرت

• وقتی مهاجرت رو با مسافرت اشتباه میگیریم

• چالش های روابط بعد از مهاجرت

*منبع عکس: گوگل